Pawel MarkuszewskiARTYKUŁY, OŚWIADCZENIA2011-09-06

Божичі, псальми – помишляйте, чєловєци, CD, Lavina Music, 2009

Płyta “Psalmy” zespołu folklorystycznego “Bożyczi” z Kijowa pozwala zapoznać się z autentycznymi pieśniami ludowymi o tematyce religijnej, śpiewanymi do dziś na wschodniej Ukrainie.
“Psalmami (lub salmami, nie mylić z biblijnymi psalmami) nazywane są ludowe pieśni o treści religijnej. To prawdziwie ludowa, twórcza interpretacja chrześcijańskiej teologii” [“Псальмами” (ще “сальмами”, не плутати з біблійними “псалмами”) називають народні пісні релігійного змісту. Це – саме народне, творче осмислення християнського віровчення”] – pisze w tekście opublikowanym w książeczce płytowej kierownik zespołu, Illia Fetysow.

Psalmy zapisane zostały we wsiach należących do obwodu łuhańskiego, donieckiego, charkowskiego i dniepropietrowskiego. Fetysow podkreśla, że na omawianym terenie dominują obecnie psalmy rosyjskojęzyczne; te utrwalone na płycie należą do nielicznych zachowanych dawnych pieśni w języku ukraińskim.
Zespół “Bożyczi” powstał w 1999 roku. Zajmuje się badaniem i odtwarzaniem folkloru Ukrainy Lewobrzeżnej, prowadzi liczne ekspedycje naukowe, wykonuje muzykę ludową w sposób możliwie najbardziej zbliżony do oryginalnego śpiewu. Zespół występował na wielu festiwalach na Ukrainie i w całej Europie (także w Polsce – między innymi na Festiwalu Kultury Ukraińskiej w Sopocie w 2008 roku oraz na imprezach folklorystycznych w Czeremsze, Bytowie, Lublinie i Warszawie). W swoim dorobku ma już sześć płyt z ukraińskimi pieśniami, tańcami i kolędami, a także film DVD prezentujący tradycyjne tańce ludowe (więcej informacji o zespole można znaleźć na jego stronie internetowej – http://www.bozhychi.com.ua).
Tematyka psalmów jest bardzo zróżnicowana, co wywiera wpływ także na ich opracowanie muzyczne. Przeważają pieśni o charakterze żałobnym (do dziś psalmy wykonywane są na wsiach przede wszystkim podczas pogrzebów) oraz uproszczone, rymowane wersje biblijnych historii. Nieskomplikowane, choć pełne naiwnego piękna teksty doskonale współgrają z prostym, zwrotkowym, miejscami dość monotonnym, choć jednocześnie fascynująco zmiennym opracowaniem muzycznym, nawiązującym to do bogactwa harmonicznego muzyki cerkiewnej, to znów do prostoty rytmicznej i melodycznej ludowych pieśni. Siedmioosobowy zespół “Bożyczi” śpiewa psalmy zgodnie z ludową tradycją, choć nie podkreśla nadmiernie “naturalnej” maniery śpiewu – muzyka ta brzmi tak, jak mogła być śpiewana przez autentycznych, ludowych wykonawców.
Płyta nie jest jednak wyłącznie zapisem ukraińskich tradycji muzycznych – stanowi niezwykle interesującą, wciągającą słuchacza propozycję artystyczną. Wsłuchując się w jednostajne, archaiczne śpiewy, można całkowicie zatracić poczucie mijającego czasu, przenieść się w muzyczną przeszłość, dziś już przecież coraz trudniejszą do odnalezienia na ukraińskich wsiach…
Płyta zawiera zaledwie osiem psalmów, chciałoby się ich słuchać jeszcze więcej i więcej. Gorąco polecam!

Artykuł w j. ukraińskim ukazał się w nr 30 “Naszego Słowa” (25.07.2011);
“Наше слово” №30, 25 липня 2011 року

Поділитися:

Категорії : Статті

Залишити відповідь

Ваша e-mail адреса не оприлюднюватиметься. Обов’язкові поля позначені *

*
*