Адам Вєвюрка ■ ЛЕМКІВСКА СТОРІНКА ■ №34, 2013-08-25
Минула наступна ватра на чужині, яка будит задуму і гіркі усміх. Подібно лем лемківска – але не до кінця, бо заперат двері перед виступами лемківских ансамблів з України, а там жиє більше як 80% лемків. Чи то страх перед піснями, такима як «Несе Галя воду…», «Іванку, Іванку», які і ту, в Михалові чути? Хцу вірити, што в Михалові нема злой волі до гляданя зв’язку з лемками з України. Ныхто не має права забороняти чути ся лемком, коли чловек вірит в лемківскій світ культуры і традиції. Добрі, што є ватра на чужині, бо старше поколіня часто не має сил, штоби іхати в гори до Ждині, а молодшим ціж часто праця й обов’язки заперают двері, штоби там быти. Што року старам ся быти на ватрі в Михалові, бо то наше, рідне. започаткували Ватру з серця мешканці Михалова. Ім, думам, треба віддати найвекшу пошану.
ХХХІІІ ватра почала горіти 2 липця, в п’ятницю, о 19 год. представники влади й організаторе склали вінці під таблицьом виселених сіл. Саму ватру, як што року, розпалив найстарший мешканец Михалова п. Габура. А што дарувала ватряна сцена? Были виступи ансамблів: «Ластівочка», «Кичера», «Кичерка», «Смерек», «Зоря», «Оркестра св. Миколая», «ДаМир», «Надія», «Сусанна», «Шарішан», «Неозбільйні Песімісті» (Сербія) та інших. Цікавий быв «Фільмовий фестіваль в стодолі», хоц думам, што таки ініцятиви не за дуже компонуются в ватру, тратят ся в ній.
Дописала погода, подібно як в Ждині. Може навіт кус за барз было горячо. Приємно дуже было видіти діти, яким організаторе запевнили з’їждальні й артистичні занятя на сцені. Найоптимістичніше было видіти тих самих люди, што і в Ждині. Оген ватр є той сам, він повинен притігати та лучити. Добрі, што так дуже люди тото видіт.
Ватри 2013 року помалу відходят в історію. Але вірю, што далі додают нам сил шанувати віру і традицію предків як русинів-українців-лемків. Бо то одне слово, лем в ріжних етапах історії вказувало, ким ми є. Хоц, на жаль, тепер ділиме себе, бо перше поділили нас. Не забывайме, што тот рік є ювілейом, 1025-літям Хрещеня Руси-України. Там почало жити наше всхіднє християнство, але і почутя єдности народу. Тота історія свідчит, ким ми є. Най додає нам сил та мудрости, штоби сме разом засідали при ватрах і в Ждині, і в Михалові. ■
Коментарі
tak ukrainizuja łemków na Ukrainie popatrz na youtube “dzejdzeju”
http://www.youtube.com/watch?v=077CmfdM9ec
Drogi @dziejdzieju sam sobie przeczysz, twierdzisz że bycie Łemkiem w ZSRS było bardzo trudne, rozumiem z twojej wypowiedzi że w Polsce bycie Łemkiem było “cudowne”. Stąd większość społeczeństwa i Łemków wyjechała do Ameryki Północnej.
Otóż, do 1989 roku oficjalnie w Polsce byli Ukraińcami a dokładniej “Bandytami Ukraińskimi”. A skoro znaczna część wyjechała za “Welyku Młaku” to twierdzenie autora o 80% żyjących Łemków na Ukrainie jest nader słuszne i to bez badań socjologicznych! Co zaś tyczy się asymilacji w Polsce , tutaj istnieją badania socjologiczne – Narodowe Spisy Powszechne. Z nich zaś wynika że w Polsce asymilacja osiągnęła zamierzone “Akcją Wisła” skutki, dziś do Łemkowskiej orientacji przyznaje się niewiele ponad 5000 ludności. Rozumiem że dalsze usprawiedliwianie polskiej lepszości bytu Łemków jest po prostu niecelowe. Na Ukrainie żyje ponad 80 % Łemków, postaraj wybrać sie na festiwal “Dzwony Łemkowszczyzny w Monastyryskach, odbywa się co roku w pierwszą niedzielę sierpnia, w którym uczestniczy około 40 000 Łemków z Ukrainy.
Owszem, deportacja do ZSRS dotknęła ok. 80 % Łemków. Miało to miejsce jednak ponad 60 lat temu. W tym okresie w Polsce w latach 70-tych i 80-tych znaczna część społeczeństwa, w tym Łemków wyjechała do Ameryki Północnej. Na Ukrainie w ostatnich dwóch dekadach mówi się o exodusie ludności w celach zarobkowych do krajów europy zachodniej. Należy również pamiętać o tym, że na Ukrainie, bycie Łemkiem w okresie władzy komunistycznej było niezwykle trudne. Efektem tego jest ogromna asymilacja, która się tam dokonała. Na podstawie tych kilku spostrzeżeń, twierdzę iż bazowanie na statystykach z okresu deportacji i odnoszenie ich do stanu obecnego nie oddaje stanu faktycznego.
Mój brak wiedzy wynika z braku dostępnych publikacji socjologiczno -demograficznych, dzięki którym mógłbym zgodzić się z tezą autora artykułu.
@dzejdzej – пише
„… з України, а там жиє більше як 80% лемків” – czy istnieje jakieś naukowe źródło tej tezy? Wydaje mi się, że jest to niezwykle trudne do określenia, żeby nie powiedzieć niemożliwe. Natomiast podana wartość procentowa (80 %), jest wymysłem autora, nie oddająca rzeczywistości.
Tak, deportacja 1945-46 do ZSRS wywieziono 80 % Łemków, jak chcesz dokładniejszych danych , zapraszam do Przemyskiego Archiwum.
Swój brak wiedzy, nie zrzucaj na wymysł autora. Dziejdziuju.
“… з України, а там жиє більше як 80% лемків” – czy istnieje jakieś naukowe źródło tej tezy? Wydaje mi się, że jest to niezwykle trudne do określenia, żeby nie powiedzieć niemożliwe. Natomiast podana wartość procentowa (80 %), jest wymysłem autora, nie oddająca rzeczywistości.